Kahramanın Yolculuğu

İnsanlık acaba ilk çağlardan beri benzer hikayeler mi anlatmaktadır? (Gürsel Korat - Kurmacanın Yapısı / Campbell)

İnsanların sözlü ve yazılı kültürde bir çok eser ortaya koymuş. Tüm bu eserlerde bir karakter ya da kahraman var ve anlatı hep bir düzen içerisinde ilerliyor. Bir çok eseri bir arada ele alarak yapılan araştırmalar bunlar arasında anlatı yapısının benzerliği olduğunu ortaya koyuyor.

Bir düzeninin olması sözlü kültürde hikayeleri akılda kalıcı yaparken yazılı kültürde de kitlelere hitap etme yarışına dahil olabilmeyi sağlıyor. Benzer sıralama sıradanlık getirecek kaygısı olsa da yazarı yaratıcı kılan aynı kalıptan farklı eser ortaya koyabilmesi oluyor.

Birçok isim tarafından ele alınan bu konu Campbell tarafından da inceleniyor. Sözlü ve yazılı kültürde ki hikayelerin ortak yanları ele alındığında aşağıda ki Kahramanın yolculuğu haritası ortaya çıkıyor.

Kahramanın sonsuz yolculuğu

• Sıradan Dünya: Sıradan dünya ve sorunların olduğu bir düzen vardır. Karakter veya kahraman normal işleyiş içerisindedir.

• Maceraya Çağrı: Bu normal yaşamın içerisinde yolculuğa, maceraya davet edilir. Sıradanın dışında gelişen olayın içerisine çekilmeye çalışılır.

• Çağrının reddi: İlk başta bu çağrıya olumsuz yanıt vererek normalin içerisinde kalmak ister. Sorunlu bir hayatı olsa dahi kendi sorunlarım bana yeter daha fazlasını istemem tavrındadır. Sorunsuz yaşamı olduğu takdirde de olaya karışarak başını derde sokmak istemez.

• Rehber ile Karşılaşma: Yolculuğunda ona yol gösterecek olan rehber ile tanışır.

• Eşiği Geçiş: Rehber ile tanıştıktan sonra geri dönüşün olmadığı, olayların tam olarak içerisine dahil olduğu andır artık.

• Sınavlar, Müttefikler, Düşmanlar: Yolculuğu boyunca dostlar ve düşmanlar edinir. Kimi zaman Rehber tarafından gerçek kahraman olup olmadığı anlaşılmak için sınanır kimi zaman kendi karakteri bakımından sınavlara tabi olur. Asla yapmam dediği şeyler ile, kendi düşünceleri ile ters düşeceği durumlar oluşur.

• Yaklaşma: Kahraman yeni dünya da ki büyük soruna yaklaşmaya, düşmanını tanımaya başlar.

• Çile: Bu aşamada kahraman ölüm ya da korkuları ile karşı karşıya kalır.

• Ödül: Kahraman yaşadığı sorunu çözüme kavuşturur. Hikayenin başındaki karakteri değişim göstermiş yolculuğun başındaki düşünce yapısı gelişmiş veya değişmiştir. Seyircinin rahatladığı aşamadır.

• Dönüş Yolu: Yolculuğu tamamlamak için harekete geçer kahraman. Yolculuğun sonuna geliniyordur artık.

• Diriliş: Başlangıştaki sorunlarından tamamen kurtulduğu, en büyük sınavın verildiği final aşaması doruk noktasıdır. Kahramanın yeniden doğuşu, dirilişidir. Hikâyeye başlarken ki halinde çok farklı bir hal almıştır.

• İksirle Dönüş: Sıradan dünyaya, olağan üstü dünyadan getirdiği eşya, bilgi, hazine veya deneyim ile döner. Sıradan bir kahraman olarak başlaığı yolculuğun sonunda bir Kahramana dönüşmüştür.

Anlatı sırasının bu kadar benzer olması hikayeleri sıradanlaştırır korkusu yanında yeni bir şey ortaya konulamaz düşüncesini de tetikler. Romalılar "Güneşin altında söylenmemiş söz yoktur" sözünü bu düşünce ile söylediler, onlara göre Yunanlılar söylenecek söz bırakmamıştı. Oysa Hamlet de Dorian Gray'in Portresi de henüz görünürde yoktu. Sanatta her zaman yenilik mümkündür, bunu ilkesel olarak reddetmek yanlıştır. (Gürsel Korat - Kurmacanın Yapısı 38. syf ve 39. syf)

Kaynak: Bu yazıda Gürsek Korat tarafından yazılan "Kurmacanın Yapısı" kitabından yararlandım. 36 .ve 41. sayfalar.